domingo, 29 de marzo de 2009

Río

Foto: Selina


O río, o meu río temido, o meu río amado que pasa e deixa trazos

xa sen muíños, sen menta e xitanos,

sen fonte, sen cheiro a lodo e medo, sen coiñal, sen caños.

Río de rápidos, remuíños e remansos.

De Pontes,

de paso.

De Toñito Patata, moreno de verde luna, de bronce esmaltado.

Río do primeiro amor e pedras planeando entre bicos con lingua e herba,

entre abrazos.

Río de Barra de Miño e barca de lúa chea rielando, de lameiro en lameiro

entre baños de noite e licor.

De sabas clareando.

De peixes.

De afogados

Bob Dylan - Just Like A Woman

miércoles, 25 de marzo de 2009

El Tiempo

Foto: Selina

Ya que el tiempo se nos da a beber, su inmensidad oceánica se recoge y se da a beber en un vaso minúsculo; instantes que no pasan, instantes que se van, vislumbres, entrevisiones, pensamientos inasibles, y otro aire y aún otro modo de respiración. Y el cáliz del tiempo inexorablemente ofrece el presente. Siempre es ahora. Y si no es ahora, no es nunca, es otra vez sin el tiempo, la muerte que no es un más allá del tiempo.
M. Zambrano
El Hombre y lo Divino
Prólogo a la segunda edición
F. de C. E.

martes, 17 de marzo de 2009

Sólo lo que digas y hagas

Foto: Selina
Sólo lo que hagas y digas
eres, incierto lo que piensas, invisible
lo que sientes dentro de tí.
¿Qué significa
dentro de tí? Nada eres si, como dicen,
no eres intersubjetivamnente comprobado
(al menos comprobable). Juan de la Cruz no es
más que unos poemas de Emily
Dickinson, Edgar Allan Poe, sólo palabras.
¿Qué significa
intersubjetivamente? ¿Cúantos sujetos
hacen falta? ¿Cuántos que digan
a la vez: Juan de la Cruz, Emily
Dickinson, Edgar Allan Poe son cimas
de la vida humana, cimas
de la miseria humana en este hermoso
mundo?
Olvido García Valdés
en Las Ínsulas Extrañas
Antología de poesía en lengua española
(1950-2000)

Yo estaré en tu pensamiento



Yo estaré en tu pensamiento, no seré más que una sombra imprecisa;

habré existido en un instante en que la alegría y la piedad ardían entus ojos.

Pero también quiero permanecer desconocido en tí.

Desconocido. Simplemente envuelto en tu felicidad.

Tú distraída en tu luz y yo apenas vivente en ella, y así, imperceptiblemente amado, esperar la desaparición.

Aúnque quizá estamos ya separados por un hilo de sombra y cada uno está en su propia luz

Y la mía es la que tú vas abandonando.

de Cecilia
(200-2004)
Antonio Gamoneda

Gomorra

Foto de Saviano publicada no País Dixital

Xa tiña lido varias entrevistas a Roberto Saviano, entre todas elas impresionoume especialmente un vídeo que publicou El País Digital Baixo o título “Un día en la no vida de Roberto Saviano”. Nel documentánse 24 horas da vida do autor de Gomorra. A soedade, a morte en vida, o desencanto da amizade: A solidariedade é só unha palabra… Un home xoven, culto e moi atractivo, enterrado en vida por sacar á luz con nomes e apelidos toda a estructura dun clan delictivo que opera en todo o mundo e que el viviu dende pequeño en Nápoles, a súa cidade. Custa pouco imaxinalo percorrendo en vespa os lugares dos crimes, sintonizando a emisora da policía para seguir as tramas criminais, velo obsesionado, case fascinado polo carisma, polo valor literario dos personaxes. El mesmo o recoñece: Quixen deixarme derrotar polo carisma desa xente para poder contalo.

A personalidade e a vida que leva este autor, ameazado de morte dende o 2006, é a verdadeira película, o que máis me sorprende. Mafias, Camorras… corrupción é algo sabido, intuído.

Por iso fun a ver Gomorra o film dirixido por Mateo Garrone. Proxectouse o mércores pasado por iniciativa do cineclube. Non, nel non saen heroes, nen chicas, nen glamour algún que camufle a violencia. Son cinco cápitulos rodados en Scampia e Secondigliano, dous barrios de Nápoles, dous dos lugares máis perigosos do planeta, nos que non hai estado, nos que só impera o “Sistema” que é como os napolitanos chaman á Camorra, unha palabra elocuente, un mecanismo máis que unha estructura.

A guerra entre familias e o tráfico de drogas no que os nenos son reclutados para vixiar a chegada da policía, o xeito de introducirse e escalar postos no “Sistema”, comprenden os dous primeiros episodios. O funcionamento da industria textil de Tresigno, na que se fabrica en negro e con salarios de miseria, grande parte da moda italiana, constitúe o terceiro capítulo. Impresiona a cuarta historia sobre o negocio dos residuos tóxicos, industria que manexa o Sistema mercando chan para enterrar nel todo o lixo procedente do norte industrioso, un mecanismo que ocupa a fisura e o desentedemento manifesto dos governos que. mirando para outro lado, fan a vista gorda ante un problema que resolven, para o seu beneficio, estas ratas. Dous adolescentes louquiños do barrio de Saviano: Casal del Príncipe, son os protas do quinto episodio no que imaxinan películas de poder e luxo, crendo ser invencibles, desafían o sistema roubando armas, o seu fin é imaxinable.

Sen música que suliñe ou recree a acción, a banda sonora é un conglomerado de ruídos de barrio, voces e sons de tele 5. Crudeza, mirada neorrealista, actores sacados dun grupo de teatro de barrio, personaxes vivindo ó límite, conforman un film no que a pobreza, a ignorancia, o paro e moita humanidade tamén, fan que as víctimas se confundan con verdugos, no que, como pasa case sempre nas pelis, acabes non sabendo moi ben quen son os bos e quen os malos.


Barrio de Scampia. O maior mercado de droga a ceo aberto no mundo

viernes, 13 de marzo de 2009

María Auxiliadora Álvarez


Tamara Feijoo en Cociñarte
11
 conozco
        el tiempo de cocción de las legumbres
        las verrugas de las ratas
        la importancia de ser la hembra
        lo tácito de la procreación
me detengo
        en el genital y el alimento
               cada día
        y recibo de ellos una vida
                       y una muerte
                               renovables
y voy desarrollando
               un acercamiento
                               de maxilar de culebra
y voy desarrollando
               un sabor sicópata
                               en la lengua
mientras juego con la basura
y los excrementos
               de mi hija
a ella le enseño
               la propiedad afectiva
               de los dementes
y los mamíferos diarios muertos en la cocina


MARÍA AUXILIADORA ÁLVAREZ
Venezuela 1956

C U E R P O
(fragmentos)



miércoles, 11 de marzo de 2009

Dona Olga Gallego Domínguez

Foto: Miguel Villar

Onte presentouse en Ourense o nº 1 do que pretende ser unha publicación con continuidade: XÉNERO HUMANO, caderno de igualdade. Digno esforzo da equipa da Concellaría da Igualdade. Nel recóllese e, polo tanto visibilízase a testemuña de moitas mulleres ourensás, coa pretensión de chegar a ser unha ferramenta de papel para construír cidade e cidadanía.
O acto de presentación enmárcase no programa que o Concello da cidade deseñou para celebrar a conmemoración do 8 de marzo, Día Internacional da Muller.
Tanto na publicación coma nos actos da semana noto unha ausencia, a ausencia dunha prestixiosa muller ourensá: Dona Olga Gallego Domínguez.
É esta ausencia a que me obriga a citala dende este pequeno lugar, a paliar este olvido.
Dona Olga naceu en Ourense no ano 1928, estudou filosofía e letras na Universidade de Santiago, e dende entón pasaron polas súas máns arquivos e arquivos que, xunto a súa personalidade fortemente vencelleda á recuperación da cultura galeguista da posguerra, fixeron posible o seu ecomiable traballo de documentalista refectido nunha chea de publicacións. Catalogou os fondos da Fundación Penzol de Vigo xunto con Francisco Fernández del Riego, sucede a Xesús Ferro Couselo na dirección do Arquivo Histórico Provincial de Ourense, ingresou no ano 1986, como correspondente na Real Academia de Historia e é a primeira muller que ingresa como numeraria na Real Academia da Lingua á proposta, entre outros, de Manuel Chamoso Lamas.
Aínda que as feministas ourensás se esquezan dela, xa ten no seu poder o lazo da Orde de Alfonso X , concedido e 1969, a Medalla de prata de Galicia en 2000 e a Medalla Castelao no 2006. En Ourense é tamén recoñecida no 2008 e concédeselle o Premio Trasalba, pois é padroeira da fundación Otero Pedrayo.
A súa discreción máxima (gosta de traballar en silencio, sen que a alboroten), xunto coa súa independencia, case logran facela invisible.

Por iso, hoxe quero recoñela, celebrala, facela visible. Dona Olga Gallego Domínguez é un exemplo para as nosas nenas, para todas as mulleres da nosa cidade. Por ela levanto a miña humilde copa e brindo, e digo, como soe dicirse: "De hoxe nun ano, Dona Olga". A ver se vivimos para velo.

lunes, 9 de marzo de 2009

Amanece con pelo largo el día curvo de las mujeres

Foto Selina

¡Qué poco es un solo día, hermanas,
qué poco, para que el mundo acumule flores frente a nuestras casas!

de la cuna donde nacimos hasta la tumba donde dormiremos
—toda la atropellada ruta de nuestras vidas-—
deberían pavimentar de flores para celebrarnos
(que no nos hagan como a la Princesa Diana que no vio, ni oyó

las floridas avenidas postradas de pena de Londres)

Nosotras queremos ver y oler las flores.
Queremos flores de los que no se alegraron cuando nacimos hembras
en vez de machos,

Queremos flores de los que nos cortaron el clítoris
Y de los que nos vendaron los pies
Queremos flores de quienes no nos mandaron al colegio para que
cuidáramos a los hermanos y ayudáramos en la cocina
Flores del que se metió en la cama de noche y nos tapó la boca para
violarnos mientras nuestra madre dormía

Queremos flores del que nos pagó menos por el trabajo más pesado
Y del que nos corrió cuando se dio cuenta que estábamos
embarazadas

Queremos flores del que nos condenó a muerte forzándonos a parir
a riesgo de nuestras vidas.

Queremos flores del que se protege del mal pensamiento
obligándonos al velo y a cubrirnos el cuerpo
Del que nos prohíbe salir a la calle sin un hombre que nos escolte

Queremos flores de los que nos quemaron por brujas
Y nos encerraron por locas
Flores del que nos pega, del que se emborracha
Del que se bebe irredento el pago de la comida del mes

Queremos flores de las que intrigan y levantan falsos testimonios
Flores de las que se ensañan contra sus hijas, sus madres y sus nueras
Y albergan ponzoña en su corazón para las de su mismo género.

Tantas flores serían necesarias para secar los húmedos pantanos
donde el agua de nuestros ojos se hace lodo;
arenas movedizas tragándonos y escupiéndonos,
de las que tenaces, una a una, tendremos que surgir.
Amanece con pelo largo el día curvo de las mujeres.

Queremos flores hoy. Cuánto nos corresponde,
del jardín del que nos expulsaron!

Poema de Gioconda Belli, poeta nicaragüense

domingo, 8 de marzo de 2009

Lecciones amargas

Pintura de Tereixa Tboada en Cociñarte

Uno siente tanta fatiga después de las pasadas elecciones que el aborrecimiento le pide cambiar de tema, ya que no podemos cambiar de país. Disculpen esta cita de un dublinés.

Artigo

De Suso de Toro en El País

8 de marzo 2009





Con poderes de Dios
-centauro omnipotente-
me sacaste de la costilla curva de mi mundo
lanzándome a buscar tu prometida tierra,
la primera estación del paraíso.

Pero, después,
sólo estuvieron en vos
las cacerías, los leones,
el elogio a la soledad
y el hosco despertar.
Para mí solamente los regresos de prisa
el descargue repentino de ternura
y luego,
una y otra vez la huida
tijereteando mi sueño,
llenando de lágrimas la copa de miel
tenazmente ofrecida .

Gioconda Belli
Eva advirte sobre las manzanas
en "Truenos y arco Iris"



El amor de mi hombre
no querrá rotularme y etiquetarme
me dará aire, espacio,
alimento para crecer y ser mejor
como una Revolución
que hace cada día
el comienzo de una nueva Victoria

Gioconda Belli
Reglas de juego para los hombres que quieran amar a las mujeres
En "La costilla de Eva"




jueves, 5 de marzo de 2009

Eleccións


Artigo

de Pilar Izquierdo Teruel y Julio Ortega Fraile en Rebelión sobre as eleccións galegas.
Si, todo consiste en frotar os ollos e ver ben.

miércoles, 4 de marzo de 2009

Cociñarte

Traxe de noite con laranxas
A miña sinceira noraboa a Rosa González e a Cachito Álvarez polo comisariado da mostra COCIÑARTE que estes días pode verse na Casa da Xuventude.
O escaparate de moda comestible a cargo do colectivo La Bombilla Encendida de Madrid é unha explosión de creatividade dende o espacio que habitamos, dende o deliciosamente efémero que supón o traballo feminino. Logo está a exposición das 19 artistas que mostraron a súa obra en Ourense no último ano. Gustárome especialmente Yolanda Herranz, Marta Villoslada e Tamara Feijoo. Pero tamén os bonecos de ganchillo de Pilón Tabarés, ou o traxe confeccioado con plumas de Concha Outeiriño.

Traxe de noiva de arroz e palomitas
Mentras disfrutaba da exposición Cachito xustificaba esta decisión polo ínfimo porcentaxe de arte de mulleres nas galerías da cidade: soamente un 20%.
A linguaxe do íntimo, a creación dende o lugar que nos invisibiliza, a reivindicación da singularidade da ollada feminina é a voz da poeta Eva Moreira presente en paneis e paredes, provocando con frescura: O meu gato, o meu clítore, a miña caracola: Eu

Escultura de Yolanda Herranz